Đặc tính cơ cho trạng thái hãm ngược

Bài trước chúng tôi đã cho bạn đến đặc tính cơ trong các trạng thái hãm tái sinh, trong bài này bạn sẽ biết thêm trạng thái hãm nữa là hãm ngược.

Khi phần cứng dưới tác động của các bộ phân chuyển động thì lúc đó trạng thái hãm ngược của động cơ xảy ra hoặc do momen thế năng quay ngược chiều với momen của động cơ. Khi đó momen của động cơ sẽ chống lại sự chuyển động của cơ cấu sản xuất.

Do đó sẽ xảy ra 2 trường hợp hãm ngược sau đây:

– Trường hợp 1: Đưa điện trở phụ vào mạch phần ứng

Giả sử động cơ đang làm việc nâng tải với tốc độ xác lập ứng với điểm a. Ta đưa một điện trở dù lớn và mạch phần ứng, động cơ sẽ chuyển sang làm việc tại điểm b trên đặc tính biến trở.

Tải điểm b, momen do động cơ sinh ra nhỏ hơn momen cản nên động cơ giảm tốc nhưng tải vẫn theo chiều nâng lên. Đến điểm c, tốc độ bằng không nhưng vì momen động cơ nhỏ hơn momen tải nên dưới tác dụng của tải trọng, động cơ quay theo chiều ngược lại do đó tải trọng được hạ xuống với tốc động tăng dần. Đến điểm d, momen động cơ bằng với momen cản nên hệ ổn định với tốc độ hạ không đổi. Sức điện động lúc này đổi dấu.

Như vậy, ở trong trạng thái hãm ngược với sức điện động cùng với chiều điện áp lưới. Động cơ làm việc như một máy phát điện nối tiếp với lưới, biến điện năng nhận được từ lưới và cơ năng trên trục thành nhiệt năng đốt nóng điển trở vì vậy mà tồn thất năng lượng lớn.

– Trường hợp 2: Đảo chiều điện áp phần ứng

Giả sử động cơ đang làm việc tại điểm a trên đặc tính cơ tự nhiên, ta đảo chiều điện áp phần ứng và đưa vào một điện trở phụ đủ lớn. Động cơ chuyển sang làm việc tại điểm b trên đặc tính cơ biến trở. Tại điểm b momen đã bắt đầu đổi chiều, chống lại chiều quay của động cơ nên tốc độ động cơ giảm theo đoạn bc. Tại c, tốc động bằng 0. Nếu ta cắt điện đặt vào phần ứng động cơ, động cơ sẽ dừng lại và làm việc ổn định tại điểm d. Đoạn bc chính là đặc tính hãm ngược.

Sơ đồ miêu tả đặc tính cơ khi hãm ngược

Khi đưa Rr vào mạch phần ứng.

Đảo cực tính điện áp phần ứng.

Trạng thái hãm ngược thường được dùng trong cơ khí cầu trục do hai đặc tính đã kể trên. Đối với các đặc tính cơ của trạng thái hãm thì còn một trạng thái hãm khác cũng không kèm phần quan trọng đó là hãm động năng do đó đến phần sau bạn sẽ được biết thêm.